ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն. Գիտական աշխատություններ

Ճ սկզբնահնչյունով մի քանի բառերի ստուգաբանություն

Զաքարյան, Հովհաննես (2019) Ճ սկզբնահնչյունով մի քանի բառերի ստուգաբանություն. Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն. Գիտական աշխատություններ, 22 (1-2). pp. 228-238. ISSN 1829-4316

[img]
Preview
 PDF
Download (416Kb) | Preview

    Abstract

    Սույն հոդվածում առաջարկվում է հայերենի ճ սկզբնահնչյունի հնդեվրոպական ծագման մի նոր վարկած, որն է՝ ճ<*sk՛h համապատասխանությունը, որտեղ հ.-ե. նախաձևը բաղկացած է շարժուն s- և քմայնացած ու շնչեղացած k հնչյուններից։ Այդ վարկածի հիման վրա առաջարկված է ճեղք, ճիւղ, ճաղ, ճղել, ճոլտել, ճողփել, ճողոպրել, ճողոպուր, ճաք, ճաթել, ճախ, ճակ, ճիւ, ճուռն, ճուռճուռ բառերի ստուգաբանությունը։ В настоящей статье на основе фонетического, словообразовательного и семантического анализов предлагаются следующие новые этимологии: ճեղք"щель" <*sk՛he-l- <*sek- "резать, раскалывать", ճիւղ "ветвь" <*sk՛heu-l-, ճաղ "спица" <*sk՛hə-l-, ճղել "порвать" <*sk՛hē-l-, ճողոպրել "удрать" <*ճողոպուր <*sk՛holo-b- <*sk՛ho-l-, ճաք "трещина" <*sk՛hə-k-, ճախ "хворост" <*sk՛hə-kh-, ճիւ "1. часть, 2. рука, 3. нога, 4. стебель, 5. птица " <*sk՛hē-p-, ճուռն "1. рука, 2. нога" <*sk՛hōr-s-no- и т. д.The article, dwelling upon phonetic, morphemic and semantic analyses, puts forward the following new etymologies: ճեղք "cleft, slit" <*sk՛he-l- <*sek- "to cut, to split", ճիւղ "branch" <*sk՛heu-l-, ճաղ "spoke" <*sk՛hə-l-, ճղել " to rupture" <*sk՛hē-l-, ճողոպրել "to run away, scoot, lam" <*ճողոպուր <*sk՛holo-b- <*sk՛ho-l-, ճաք "crack" <*sk՛hə-k-, ճախ "brushwood" <*sk՛hə-kh-, ճիւ "1. piece, 2. forearm, 3. foot, 4. stalk, 5. bird" <*sk՛hē-p-, ճուռն "1. forearm, 2. foot" <*sk՛hōr-s-no- etc.

    Item Type: Article
    Additional Information: Этимология некоторых армянских слов с начальным звуком Ճ; Etymology of some Armenian Words with the Initial Sound
    Uncontrolled Keywords: Закарян Оганес, Zakaryan Hovhannes, հայոց լեզու, ստուգաբանություն, հնդեվրոպական նախալեզու, արմատ, ածանցյալ, աճական, ձայնդարձ, արմատային տարբերակներ, սկզբնահնչյուն
    Subjects: P Language and Literature > P Philology. Linguistics
    Divisions: UNSPECIFIED
    Depositing User: FSL Bibl Dept
    Date Deposited: 08 Feb 2020 12:56
    Last Modified: 04 Mar 2020 11:24
    URI: http://shirak.asj-oa.am/id/eprint/677

    Actions (login required)

    		 View Item
    ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն. Գիտական աշխատություններ կիրառում է «Ստեղծագործական համայնքներ» հեղինակային իրավունքի արտոնագիրը համաձայն որի հեղինակները պահպանում են իրենց հոդվածների հեղինակային սեփականության իրավունքը, ինչպես նաև հեղինակը թույլ է տալիս ցանկացած անձի բեռնաթափել, օգտագործել, վերատպել, ձևափոխել, տարածել հոդվածները այնքան ժամանակ, քանի դեռ հոդվածի իրական հեղինակ(ներ)ի և սկզբնաղբյուրի վրա կատարվում է հղում։ Հիմնական դեպքերում սույն արտոնագրի սկզբունքը կարող է իրականացվել պարզ մեջբերման տեսքով: Արտոնագրման սույն տեսակը նախագծվել է որպեսզի հեշտացվի բաց մատչելիության հրատարակչական մոդելի տարածումը: Գիտական աշխատանքների համար կիրառելով արտոնագրման այս մոդելը, ստեղծվում են նախապայմաններ հրապարակումները ազատորեն հասանելի դարձնելու հանրությանը
    ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն. Գիտական աշխատություններ applies the Creative Commons Attribution License (CCAL) to all works we publish. Under the CCAL, authors retain ownership of the copyright for their article, but authors allow anyone to download, reuse, reprint, modify, distribute, and/or copy articles, so long as the original authors and source are cited. In most cases, appropriate attribution can be provided by simply citing the original article. This broad license was developed to facilitate open access to, and free use of, original works of all types. Applying this standard license to your own work will ensure your right to make your work freely and openly available.